Dağın haberi olsun #1

Siz de Wilfliyor musunuz?

Sınava çalışmanız gerekiyor ya da bir rapor yetiştiriyorsunuz. İnternette, aradığınız konuyla ilgili sayfalara bakıyorsunuz. O da ne, ilginç bir haber gördünüz. Tıkladınız. Oradan sevimli bir kedi! Ne şeker şey. Uzayda hayat var mıymış? Yine bir kadını taciz etmişler, ne kadar kötü bir dünya! Bir dakika, siz ne yapıyordunuz? Aa evet, sınavınızla ya da raporunuzla ilgili bir şeyler arıyordunuz ve yine internette kayboldunuz! Yalnız değilsiniz, dünyada sizin gibi milyonlarca insan var. Milyonlarca insanda ortak olunca, hemen bu hastalığa da bir isim bulunur elbette: WILF (What was I looking for? – Ben ne arıyordum?) olarak kısaltılan bu müzmin hastalık, engin internette sörf yapmaya başladığınızda, kendinizi nerede bulacağınızı kestiremediğimiz bir hastalık. Herkese bulaşabilir, dikkatli olmak gerek!

•••

Hibrid kitaplar geliyor

Amerika’nın bağımsız yayınevlerinden Melville House, Çehov’un The Duel (Düello) isimli kitabını HybridBooks adını verdiği bir başlık altında yayımladı. Buna göre kitabın arka kapağında yer alan, bugünlerde adını sıkça duyduğumuz QR (Quick Response – Ânında Yanıt) barkodu ile okurlar, akıllı telefonlarını kullanarak kitapla ilgili yardımcı materyallere ulaşabilecekler. Telefonlarından bu barkodları okutarak, The Duel kitabıyla ilgil olarak Thomas Paine’in bir makalesine, Lord Byron’ın şiirlerine, Nietzsche’nin felsefesine ve kitabın hikâyesinde yer alan bir oyunun kurallarına erişebilecekler. Yayınevi, bu ek materyallere “illuminations” adını vermiş. “Teçhizat” ya da “donanım” olarak çevirebileceğimiz bu terim, kitabın sadece kâğıt olarak çizdiği deneyimin yanına, görsel öğeleri de ekleyerek yeni bir paket deneyim olanağı sunması. İleride, bir kitabın kapağında yer alan QR barkodunu telefonlarımızdan okutarak, o kitabın ilgili bölümlerine uyan müzikleri dinleyebilip o konu hakkında çekilmiş kısa filmleri bile izleyebiliriz.

Kaynak: http://www.observer.com/2011/08/melville-house-goes-hybrid-with-novellas-by-chekov-conrad/

•••

Book Genome Project: Kitapların genleri

Huyumuzu suyumuzu, rengimizi boyumuzu belirleyen DNA’ların, kitaplarda da olduğunu düşünebilir misiniz? Bir kitabın “kişisel” özelliklerini önceden bilseydik, acaba okuma kararını da buna göre verebilir miydik? Book Genome Project, 2003 yılında Idoha Üniversitesi’ndeki öğrenciler tarafından tam da bu işi yapmak üzere tasarlandı ve kısa sürede büyüyerek birçok ülkeye yayıldı. Kendi cümlelerinden sitenin amacını söylemek gerekirse: “Kitapların içeriğini ve kişiliğini zeki bir şekilde anlamak ve sonra bu bilgiyi, kitap keşfi ve yayıncılıkla ilgili sorunlara uygulamak için yöntemler geliştirmek.” Proje, bunun için yayınevleriyle doğrudan bir ilişki içinde çalışıyor. Dahil olmak isteyen yayınevleri, kitaplarıyla ilgili DNA bilgilerini gönderiyorlar. Burada yapılan da, kitabı Konu, Dil ve Karakterler olarak üç kısımda inceleyip analiz etmek. Burada ise devreye yapay zekâ bilgisayarlar giriyor. Kitabı sahne sahne tarayıp bu kilit öğelerle ilgili bilgilere erişiyor. Sonuçta ortaya, bu üç öğenin her biriyle ilgili bir DNA analizi çıkarılıyor. Örneğin Dil öğesinin altında akıcılık, Konu öğesinin altında da kitabın temel anlatısıyla ilgili bilgiler yer alıyor. Şu andaki veritabanında tek bir kitapla ilgili 32 bini aşkın gen ölçümü yapılabiliyor. Ne kadar çok kitap taranırsa, gen havuzu da o kadar genişleyecek. Bu amaçla kurulan BookLamp sitesi de kitapların gen bilgilerini karşılaştırarak size uygun kitabı bulmanızda yardımcı oluyor. Denemekte fayda var.

Kaynaklar:
1. http://bookgenome.com/
2. http://booklamp.org/