Dağın haberi olsun #17

Taliban askerleri şiir yazdı

2001’de ABD saldırısı sonrasında Afganistan’daki siyasi konumunu kaybeden, İslami kökenli aşırılıkçı grup Taliban, yakında kitap çıkarmaya hazırlanıyor. The Poetry of the Taliban (Taliban’ın Şiiri) isimli kitapta, internet sitelerinda daha önce yayımlanmış toplam 200 şiir yer alıyor. Kitaba ait özel hazırlanan internet sitesindeki tanıtımda bu kitabın, Taliban’ın siyasi duruşu ve estetik algısı arasındaki ikilemin (ki sayfada aynen yazan tanıtımı çevirirsek eğer “karşılıksız aşkın; kanlı intikamın; savaş, din ve milliyetçilik heyecanının ve hatta şiddete karşı duyulan isteğin şarap, güçlü kadınlar, şarkılar, efsaneler ve doğa güzelliği imgeleriyle aktarıldığı” ikilem), bu “çok derin duygusal” insanların kalplerine ışık tuttuğu belirtiliyor. İngiltere’de 17 Mayıs’ta çıkacak kitap, ABD’ye eylül ayında uğrayacak. Acaba Türkiye’deki yayınevlerinden, Taliban’ın bu “duygusal” askerlerinin şiirlerini çevirmeye talep olacak bir yayınevi çıkar mı dersiniz?

Kaynak: FineBooks

***

Almanya okuru e-kitaba direniyor

ABD’de basılı tüm başlıklar içinde 2011 yılında %7,3 artışla %20,2’ye çıkan e-kitap oranı, Almanya’da şaşılacak derecede yalnızca %1’de kalmış durumda. Avrupa’nın okuma kültürü en gelişmiş ülkelerinden olan Almanya’nın neden hâlâ dijital çağı ve e-kitabı kucaklayamadığının ise birkaç nedeni var. Bunlardan ilki, basım teknolojilerinin yuvası olan Almanya’nın, basımdan ve kâğıttan bir türlü vazgeçememesi. Basım ve kâğıt kalitesine her zaman önem göstermiş olan ülkenin yayınevleri bu anlamda kaliteden ödün vermek istemiyorlar. Diğer bir neden de okurların, dijital ekranlardan yeteri kaliteyi alamayacak olmalarını düşünecek kadar kâğıda ve basılı kitaba olan duygusal bağlılıkları. Her ne kadar araştırmalar, deneklerin kâğıt ve dijital ekran arasında neredeyse hiç fark göremedikleri konusunda sonuçlar verse de, Almanya’da yapılan deneylerdeki denekler, kâğıttan daha iyi okudukları konusunda ısrarcı. Karton kapaklı kitapların bile anca 50’lerde ülkeye geldiğini söylersek, neredeyse her köşe başında bir kitapçı olan Almanya’daki okurun, henüz kitap kokusunu terk etmeye hazır olmadığını söyleyebiliriz. Türkiye’deki oranları merak edenler için bir küçük not ekleyelim. İdefix, 2011 yılında toplam 13.000 e-kitap sattığını duyurdu. Türkiye’de 2011 yılında satılan kitap adedi de yaklaşık 2,5 milyon olduğuna göre, bu oranın %0,05 olduğunu söyleyebiliriz. Yorumsuz bir rakam olarak kalabilir!

Kaynak: Bloomberg

***

1Q84’ün çevirmenleri kitaba nasıl bakıyor?

Ünlü Japon yazar Haruki Murakami’nin çok konuşulan son kitabı 1Q84 hem İngilizcede hem de Türkçede birkaç ay arayla çıkmış oldu. İşini ilginci, internette hem İngilizce çevirmenlerle hem de Türkçe çevirmenle yapılmış röportajları bulabilmeniz. Kitabı Japonca aslından İngilizceye çeviren Jay Rubin ve J. Philip Gabriel, yalnızca çevirinin değil aynı zamanda kültürün de çevirisinin oldukça zor olduğunu anlatıyorlar. Yazarın orijinalde yapmaya çalıştıklarını, sözcük oyunlarını ve nüansları aynen aktarmak mümkün olmadığı için, ellerinden geldiği kadar yeni icatlar yapmak durumunda kaldıklarını itiraf ediyorlar. Ayrıca Murakami’den de yardım ve görüş aldıklarını gizlemiyorlar. Kitabı Japoncadan Türkçeye çeviren Hüseyin Can Erkin de önce yayınevlerini, Japoncadan çevirebileceğine inandırmak için epey uğraş verdiğinden bahsediyor. Gülenay Börekçi ile yaptığı röportajda, Japoncadan çeviri yapmayı şöyle tarif ediyor: “Japonca bir deniz ve önce orada kendimi suya alıştırıyorum, sonra dönüyorum Türkçe denizinde yüzmeyi öğreniyorum, tekrar Japoncanın sularına dönerek yüzmenin tadına varıyorum. Tam bu anda bir tsunami üzerime geliyor, kendimi Türkçenin durgun sularına atıyorum.”

Kaynak: İngilizce çevirmenler ve Türkçe çevirmen röportajı.