BASINDAN: Ötekinin ötekisi

bugunbugece.com adlı internet sitesinde Armağan Tunaboylu’nun Onlardan Biri hakkında yazdığı yazıyı sizlerle paylaşalım istedik.

***

Gençlik romanı nedir? İyi bir roman yazmaya kalkıp da beceremeyince bunu da gençler okusun diye kakalamak mı? Yoksa sanatın dışında bir şeyler yazmak mı? (Sanatı en basit anlamıyla kavramları tartışmak olarak alıyorum.)

Ya da gençlik romanı, sınırları muallakta kalmış bir yaş grubuna mı hitap eder? Yoksa gençlerin dünyasını anlatan, onların dilinden konuşan, onların arasından birinin yazdığı ve okuması da kolaycana bir tür müdür? Evet böyledir. Bunun üzerine daha bir çok şey de ekleyebiliriz. Ve hatta benim gibi yaşını başını almış insanlar da bunların büyük bir rahatlıkla ve keyifle okuyabilir. İşte Onlardan Biri de onlardan biri.

Roman, Almanya’da bir grup genç çeteciyi anlatıyor. Aralarından biri Türk ve adı da Cengiz ama kendisinin Moğol olduğunu ısrarla belirtiyor. Bir de saçının biçiminden Bukle denen biri var, Alman ve gerçek adının Mathias olduğunu en yakın arkadaşları bile bilmiyorlar. Bir de çete reisi Marco var. O da Alman. Kollok da Alman ve kendisini çetenin biraz dışında tutuyor. Çetenin baş rolde olmayan başka Alman elemanları da var.

Bir de Yugolar var. Krca, Jasmin, Daniel ve başkalarından oluşan rakip bir çete. Başlarında Tadi var. Yugolar daha homojen bir yapıda olduklarından daha örgütlü ve sertler.

Olaylar bir gün Marco’nun bir yerlerden bulup getirdiği bir Uzi’yle başlar. Çalıntı bir arabaya doluşup Yugoların diskosu Partisan’ın önünde kalabalığa ateş açarlar. Yaralananlar olur. Yugolar da kendi yöntemleriyle yapanları aramaya başlarlar. Jasmin ateş edeni görmüştür. Ama Moğol’a benzeyen Cengiz’i Çinli diye tarif eder. Yugolar o kadar aptal değildirler ve tesadüf sonucu da olsa Cengiz’i yakalamayı başarırlar.

Kitap bir yandan hızlı tempolu bir macera romanı kurgusunda devam ederken, bir yandan da roman kişiliklerinin etraflarıyla ilişkilerini anlatıyor. Cengiz’in son derece sert bir babası vardır. Tepesi attı mı Alman komşusunu bile evinde sopalamaktan çekinmez. Annesi pısırık, kız kardeşleri mıymıntıdır. Bukle’nin ise anne babası ayrıdır. Hala genç ve güzel bir kadın olan annesi babasını beklemekte, babası ise çoktan başka bir dünyaya yelken açmış manken sevgilisi ile takılmaktadır. Bukle ikisi arasında gider gelir.

Marco başka bir alemdir, 18 yaşında olmasına rağmen 14 – 15 yaşında gençlerden oluşan çetesini bir arada tutmakta zorlanır. Zayıftır, sık sık Kollok’tan yardım ister ama her zaman sırtını dayayabileceği biri değildir.

Yazar Zoran Drvenkar Alman, Türk ve Yugoslavları aynı potanın içinde eritiyor. Amaçsız, inançsız, lümpen bir gençliği anlatıyor. Her şey biraz daha “cool” olmakta yatıyor. Saygı görmek istiyorlar. Ama kimse kimseyi takmıyor. Bir tane tabanca bulan ve kullanmaktan çekinmeyen ilah mertebesine ulaşıyor.

Herkes nefret dolu, okuldan, diğer gruplardan nefret ediyorlar. Yetmiyor ailelerinden nefret ediyorlar. Zaten yaşlılardan, emeklilerden, zayıflardan, kadınlardan hiç hoşlanmıyorlar. Kendi arkadaşlarına bile sırtlarını dönemiyorlar. Herkes herkese hakaret ediyor. Gruplar karşı gruptan birini yakaladılar mı dövüyorlar. Babalar oğullarını dövüyorlar. Dayak yiyenler sevgililerini dövüyorlar. Kızların ne yaptıkları kitapta yazmıyor ama tahmin etmek zor değil.

Olaya bu açıdan yaklaşınca sanki bilim – kurgu bir film gibi geliyor ama hayır değil. Yıl iki binli yılların başları; yer Avrupa’nın göbeği Almanya’nın göbeği Berlin.

Drvenkar 2. tekil şahıs kullanarak kendini bu karmaşanın dışında tutmayı başarıyor. Di’li geçmiş zamanda doğrudan yarattığı kahramanına hitap ederek tarafsızlığını ilan ediyor. Pek de rastlanmayan bu üslup yazarın benzerlerinden de sıyrılmasını sağlıyor.

Netice itibariyle Onlardan Biri belki toplum olarak bizi de bekleyen tehlikeleri haber veriyor. Drvenkar, Avrupa demokrasisini veya yaşam tarzını tartışmıyor. O sadece olanları anlatıyor.

Onlardan Biri bir çırpıda keyifle okunacak etkileyici bir roman.

Armağan Tunaboylu
14 Haziran 2012
bugunbugece.com