Blogosferde, beş yazı gücünde bir Mavi Kirazlar çözümlemesi

Hikaye, kahramanlarımızın hayatlarına giren dört farklı karakterin getirdiği etkiler ekseninde ilerliyor: “Aşk diye bir şey yok” düsturuyla yaşayan Violette‘in aşkla; ruhani bir müzik yolculuğuna çıkan Zik‘in yaşadığı macerayla; gizemli bir kıza tutulan Satya‘nın bilinmezlikle ve asosyal olma yolunda ilerleyen Amos‘un entrikalarla başa çıkmaya çalışmalarına şahit oluyoruz. Tabi bu esnada dostların birbirleriyle ilişkilerine ve serinin omurgasını oluşturan gizemli olaya da göz kırparak…

Kitaba dair ilk dikkatimi çeken unsur öykünün entelektüel arka planı oldu. Tüm kitap -hatta seri demeliyim- boyunca o kadar çok gönderme ve referans vardı ki, özellikle kitapları okuyacak olanlar için bir liste bile hazırladım -ki buradan ulaşabilirsiniz. Kimini bildiğim, kimini ise yeni tanıdığım isimlerle karşılaşmak hem okuma sürecine dinamizm katan hem de öğrenmekten zevk alanları tavlayan bir unsur haline gelmiş. Öte yandan yine yazının girişine teğet olarak; gençleri sanat alanında muhtemelen tanımadıkları isimlerle tanıştırmak gibi bir getirisi olması da artı hanesine yazılanlardan…

Kitabı favorilerim arasına sokan en önemli unsur kuşkusuz ON8’in hazırlamış olduğu “Damdaki Melek’e eşlikçi şarkılar” oldu. Müzik ve edebiyatla ilgili düşüncem malumunuz; özellikle Zik’in öyküsünü okurken, hikayeyle eş zamanlı olarak bahsi geçen şarkıları dinlemek, hiç yaşamadığım bir okuma deneyimi sundu.

Beğenmediğim kısımların başında ise merak unsurunun ziyadesiyle zorlama bir şekilde sunulması geliyor. Birebir olmasa da “Bakalım neler olacak?” kıvamındaki merak yaratma çabaları hikayenin akışını böldüğü gibi, ucuz bir hareket olarak göze batıyor. Tüm saydığım özellikler sebebiyle kitabın sonu da fazlasıyla havada kalmış. Evet, giriş kitabı olduğunu kabul ediyorum ancak hiç değilse ufacık da olsa bir sonuca bağlanmasını yeğlerdim hikayelerin.

Yol Filmi

“O an anladım, on altı yaşındayken insanın ciddiyete ayıracak vakti olmuyor!” -Zik

İkinci kitap Yol Filmi; artık atmosferi yaratmış ve karakterleri tanıtmış olmanın rahatlığıyla güzel bir öykü sunuyor. Dört arkadaşın aileleriyle ve birbirleriyle olan ilişkileri detaylandırılırken, karakterlerin de giderek olgunlaştığını gözlemleyebiliyoruz.

Ailevi sebeplerle arkadaşlarından ayrı düşme ihtimali oluşan Amos‘un ağzından bu durumla mücadelesini dinlerken, abisi vesilesiyle bir filmde dublörlük kapan Violette‘in çekim maceralarına şahit oluyoruz. Zik de ailesinin enteresan sırlarına erişirken, Amos için bir şeyler yapma çabasında başına gelenleri anlatıyor. Satya ise bu sefer başka bir aşk macerasının içinde buluyor kendisini. Geçmişte yaşanan olaya dair daha fazla detay ve daha fazla soru işareti de yer buluyor kitapta.

Farklı karakterlerin, farklı yazarlar tarafından kaleme alınmış olması daha çok hissettiriyor kendisini Yol Filmi’nde. Zaman zaman aynı olaya değinen iki karakterin söylemleri, birbirlerini yüzde yüz tutmuyor ancak bu bir hata veya çelişkiden ziyade, gerçekçilik getiriyor meseleye; tıpkı gerçek hayatta olduğu gibi, yaşanan bir olayın aktarımı sırasında muhatapların ifadeleri nasıl değişkenlik gösteriyorsa, kitapta da karakterlerimiz kendi bakış açılarına göre anlatıyor yaşananları. Bu durumla bağlantılı olarak genel olay akışı bir nebze karışıklık gösteriyor; hangi olay ne zaman olmuştu, sıralama nasıldı gibi sorular, akıcılık açısından negatif etkiler yaratıyor.

Genel öyküye dair daha fazla ipucu ve dolayısıyla daha fazla merak unsuru olsa da, bu sefer herhangi bir eğretilik göze çarpmıyor. Okurken tek temennim, soru işaretlerinin hepsinin cevap bulmasıydı -ki dördüncü kitabın yazısında değineceğim bu konuya yeniden. (Ayrıca meraklısı için Yol Filmi’nin entelektüel arka planı burada, eşlikçi şarkıları ise burada.)

Acele Etme

“Tüm fiilleri geçmiş zamanda çekme isteği yükseldi içimde. Gerekirdi… yapmalıydık… arkadaşlık özel bir dikkat ister ve biz ona bu dikkati gösteremedik.” Satya

Hemen hemen her seride kitaplardan birisi için “geçiş kitabı” tanımlaması yapılır. Genel akışta şimdiye kadar alınan yolu toparlamak ve gidilecek rotayı belirlemek amacıyla kitaplardan birisi -tabiri caizse- feda edilir. Mavi Kirazlar’ın üçüncü kitabı Acele Etme, kanaatimce bu kategoriye dahil.

Kahramanlarımız yeni yıl kutlamalarını bir maskeli baloda geçirmeye karar veriyorlar ve başlarına gelenleri dört faklı kalemden okuyoruz bu sefer. Büyük bir sırla mühürlenen dostluklarındaki çatlaklar, özel yaşamlarındaki sıkıntılarla bir araya geliyor ve her satırında ayrı bir merak unsuru yaratan bir kurguyla anlatılıyor hikayeleri.

Elbette tema maskeli balo olunca referans ve göndermelerin ardı arkası kesilmiyor: Kitap boyunca bahsi geçen isimler için buraya, partide bize eşlik eden müzikler içinse buraya göz atabilirsiniz.

Acele Etme’yi geçiş kitabı olarak görmeme rağmen, serinin bir bütünlüğe sahip tek kitabı da diyebilirim sanıyorum ki; temel olarak yine genel ve özel olmak üzere iki eksende de yaşananları anlatırken, baloda olanları bir giriş-gelişme ve sonuç örgüsünde anlatıyor. İkinci kitabın kimi yerleri için söylediğim “aynı olayın farklı bakış açılarından anlatılması”nın getirdiği güzellik, burada baştan sona mevcut. Ayrıca kahramanlarımızın neticede birer ergen olduğu göz önüne alınırsa, okurken her birine ayrı ayrı sinirlenmemden de anlaşılacağı gibi, yazarlar karakter yaratma konusunda oldukça büyük başarı göstermişler. Her biri terlikle ağızlarına vurma ihtiyacı hissettirecek kadar “gerçekçi” davranıyorlar.

Tüm bu olumlu özelliklere rağmen, seride artık sona yaklaşırken okur merakını zirveye çıkarmak isteyen yazar(lar) başarısız girişimlerde bulunuyorlar. Hali hazırda yeterince soru işareti yokmuş gibi yeni sorular peyda oluyor ve artık bir neticeye erme ihtiyacı doğuyor. Yine aynı hevese kurban giden ucu açık bırakılmış son da, bahsettiğim bütünlüğü yaralıyor maalesef.

Mavi Ay

“Öngörülmez olan, budur insana yaşadığını hissettiren.” – Amos

Serinin son kitabı Mavi Ay‘a geldiğimizde ise artık yavaştan dört arkadaşa veda edecek olmanın hüznü çöküyor elbette üzerimize. Buradan ulaşabileceğiniz kitabın entelektüel arka planında da belirttiğim gibi: “Bir kitabın sonuna varmak bir arkadaşından, bir serinin sonuna varmak ise bir dostundan ayrılmak gibidir…”

Sona yaklaşmış olmamız kahramanlarımızın hayatlarında radikal değişimler yaşanmayacağı anlamına gelmiyor elbette. Hatta diğer kitapların aksine, hikayenin nasıl devam etmiş olabileceğine dair yeni olaylar vuku buluyor. Sürpriz bozmadan konulara değinmeme olanak olmadığı için meseleyi, merak edenlerin hayal gücüne bırakıyorum.

Mavi Ay’da dikkatimi çeken, karakterlerin ilk gençlikten ergenliğe adım atışlarına şahit olmamız oldu. Seri toplamda dört ay gibi kısa bir süreci ele alsa da Amos, Zik, Violette ve Satya‘nın karakterlerindeki değişim oldukça etkileyici. Karakterler, adeta yazarlarla beraber olgunlaşıyorlar ya da vice versa. Uzun soluklu bir işe imza atmanın bir getirisi olarak görebileceğimiz bu durum, yine okura kolay kolay yaşayamayacağı bir olanak sunuyor; bu gelişim sürecini rahatlıkla gözlemlemek.

En büyük problem, üç kitap boyunca biriktirilen soru işaretlerinin havada kalmasıydı. Merak yaratma çabasıyla ortaya atılan unsurlar, neredeyse hiçbiri bir çözüme ulaşmadan oldukları yerde kaldılar. Seri boyunca hikayenin omurgasını oluşturan gizemli olayın çözümü ise bariz bir şekilde aceleye gelmiş diye düşünmüştüm -ki yine yukarıdaki röportajda Roumiguiere’in bunu “itiraf ettiğini” görebilirsiniz. Görece enteresan bir senaryoya sahip olsa da, pek tatminkar bulmadığım bir son oldu benim için.

-o-

İlk kitabı bitirdiğimde hakkındaki düşüncelerimi hemencecik yazıp yazmamak konusunda kararsız kalmıştım; dört kitabı bir yazıya sığdırmanın, özellikle internet ortamında uzun yazıların pek hoş karşılanmadığını göz önüne alırsak, pek akıllıca olmayacağını biliyordum ancak seri bir bütün olarak ele alındığında daha çok anlam ifade ediyordu. Dolayısıyla öyle ya da böyle, on kaplan değilse bile beş yazı gücünde tek bir yazıyla Mavi Kirazlar yolculuğumu aktarmış bulunmaktayım sizlere.